Istnieje wiele powodów, dla których rząd może zdecydować się na wywłaszczenie prywatnej nieruchomości. Może to być w celu przeznaczenia tego gruntu do innego użytku, albo w celu zrobienia drogi dla projektu infrastrukturalnego (jak autostrada czy zapora wodna). Wywłaszczenie może być również motywowane celami polityki społecznej, takimi jak złagodzenie ubóstwa lub rozwiązanie kryzysu mieszkaniowego. Niezależnie od sposobu wywłaszczenia, jest to zasadniczo proces odbierania ziemi jednej osobie i przekazywania jej innej.
Dlaczego rząd wywłaszcza nieruchomości?
Rządy wywłaszczają prywatną własność z wielu powodów. Najczęstsze z nich to przeznaczenie gruntu do innego użytku lub zrobienie drogi dla projektu infrastrukturalnego. Więcej dowiesz się w tym artykule. Przykłady obejmują budowę dróg, linii kolejowych, linii energetycznych, szkół, szpitali, mostów, zapór i innych robót publicznych. Wywłaszczenie może być również motywowane celami polityki społecznej, takimi jak złagodzenie ubóstwa lub rozwiązanie kryzysu mieszkaniowego.
- Wywłaszczenie jest również stosowane w przypadku, gdy nie można znaleźć właściciela lub nie odpowiada on na proces wywłaszczenia.
- Wywłaszczenie przez negocjacje - ma miejsce wtedy, gdy rząd i właściciel ziemi negocjują cenę nabycia. Jest to często stosowane w przypadkach, gdy ziemia jest skażona lub uważana za zagrożenie dla zdrowia lub środowiska.
- Rząd wykorzystuje moc hipoteki do przejęcia ziemi. Jest to często stosowane przez instytucje finansowe, gdy posiadacze hipotek zalegają z płatnościami.
- Wywłaszczenie na mocy nakazu sądowego - polega na tym, że rząd idzie do sądu i prosi sędziego o nakazanie właścicielowi sprzedaży ziemi. Robi się to, gdy inne metody zawiodły.
- Wywłaszczenie przez użyteczność publiczną - ma miejsce, gdy użyteczność publiczna potrzebuje ziemi do budowy infrastruktury służącej społeczeństwu, np. rurociągów.
Odszkodowanie za wywłaszczoną ziemię
Właściciel wywłaszczonego gruntu ma prawo do odszkodowania za poniesione straty. Wysokość odszkodowania opiera się na zasadzie "słusznego odszkodowania" i uwzględnia rodzaj gruntu, lokalizację, obecny stan oraz zapotrzebowanie rządu na dany grunt. Wywłaszczona ziemia musi być "sprawiedliwie zrekompensowana". Oznacza to, że rząd musi zapłacić właścicielowi wywłaszczonej ziemi sprawiedliwą wartość rynkową tej ziemi. Wywłaszczony grunt jest zwykle wyceniany w oparciu o cenę, za jaką zostałby sprzedany na otwartym rynku nieruchomości. Cena ta nazywana jest "słuszną wartością". Słuszna wartość wywłaszczonego gruntu jest określana przez rządowego rzeczoznawcę. Wywłaszczenie to proces prawny, w którym rząd zabiera prywatną własność do użytku publicznego. Dzieje się tak, gdy rząd potrzebuje ziemi do realizacji jakiegoś projektu lub do innego wykorzystania tej ziemi. Wywłaszczenie jest również znane jako przymusowe przejęcie lub zabranie ziemi siłą. Ma to miejsce zazwyczaj wtedy, gdy rząd potrzebuje ziemi do budowy infrastruktury, stworzenia mieszkań socjalnych lub przeznaczenia jej na inny cel publiczny.
